Ecevit’in ‘Derviş pişmanlığı’: Şeytani hesaplar içerisindeydi

Eski başbakanlardan Bülent Ecevit’in ‘2001 krizi’nin ardından ekonomiden sorumlu devlet bakanlığı koltuğunda oturan Kemal Derviş için “En büyük pişmanlıklarımdan birisidir. O şeytani hesaplar içerisindeydi!” dediği ortaya çıktı.

Türkiye, 19 Şubat 2001’de Sezer’in, Ecevit’e MGK toplantısında, anayasa kitapçığı fırlattığı haberinin duyulmasının ardından istikrarsızlık çıkacağı endişeleri nedeniyle ekonomik krize girmişti.

O dönem Dünya Bankası’nda görev yapan Derviş, krizin patlak vermesinin hemen ardından dönemin başbakanı Bülent Ecevit tarafından Türkiye’ye davet edilmişti. 3 Mart 2001’de ekonomiden sorumlu devlet bakanı olan Derviş, bankacılık sektörüne getirdiği düzenlemelerle hatırlanıyor.

AKP’yi iktidara getirecek ‘erken seçim’ için karar alınmasından kısa bir süre sonra görevinden istifa eden, İsmail Cem ve Hüsamettin Özkan ortaklığında kurulan YTP’nin kurucuları arasında olacağı söylentilerinin ardından YTP ve CHP arasında ‘solda birlik’ çalışmalarını sürdüren Derviş, son olarak CHP’ye katılma kararı aldı. 23 Ağustos 2002 günü düzenlenen törenle CHP rozeti takan Derviş, 3 Kasım 2002’de yapılan seçimlerde CHP’den İstanbul vekili olarak seçildi.

‘TRT bile buna sıcak bakmadı’

Ölümünden üç yıl önce Ecevit ailesiyle belgesel çalışması için bir araya gelen gazeteci Mehmet Çetingüleç sözlerine şöyle başladı: “Ecevit’in vefatından önceki son üç yılda ‘Veda’ belgeselini çekmiştik. Çekimler bittiğinde Bülent Ecevit ‘Nerede yayımlanacak’ diye sordu. ‘Önce sponsor bulmamız gerekiyor. Sonra anlaşacağımız bir kanalda yayımlanacak’ dedim. Güldü, ‘İşiniz zor. Kimse sponsor olmaz. Benim etrafımda işadamları yok’ dedi. Gerçekten de öyle oldu. Aradan 12 yılı aşkın süre geçtiği halde sponsor bulamadık. Oysa başbakanların anıları ‘devletin devamlılığı’ için eşi bulunmaz bir hazinedir. Ama devlet televizyonu TRT bile buna sıcak bakmadı. Kitabı belgeselden sonra yayımlamayı planlamıştık. Olmadı. Özellikle son dönemde yaşadığımız Türk-Amerikan ilişkileri konusunda yol gösterici açıklamalar içerdiği için büyük bölümü belgeselin deşifresine dayalı olan bu kitabı, şimdi yayımlamaya karar verdik.”

‘Erdoğan’dan projenin devam ettirilmesini istedi’

Ecevit’in koltuğu bırakmasının ardından sağlık durumunun daha iyiye gittiğini, yürümekte ve konuşmakta yaşadığı güçlükleri aşmaya başladığını aktaran Çetingüleç, “Sohbetleriniz sırasında ortaya çıkan ama sizin kamuoyuyla paylaşamadığınız şeyler oldu mu?” sorusunu şöyle yanıtladı: “Kitabı yayına gönderdikten sonra aklıma gelen iki notu aktarayım. Birincisi; ANAP lideri Mesut Yılmaz, Ecevit’e gelip MHP’nin koalisyon dışına çıkarılmasını, yerine DYP’nin alınmasını istemişti. Ecevit öneriye sıcak bakmadı. İkincisi; Ecevit hayatı boyunca önem verdiği Köy-Kent projesinin pilot uygulama bölgesi olan Ordu’nun Mesudiye Köyü’nden 2002 seçimlerinde sadece üç oy alabilmişti. Çok üzüldü. Hayal kırıklığını birkaç kez dile getirdi. Buna rağmen hastanede kendisini ziyarete gelen Başbakan Erdoğan’dan projenin devam ettirilmesini istedi. Çünkü Türkiye’nin kalkınması için köylerin kalkınmasını zorunlu görüyordu.”

‘Ecevit’in bilinen üslubuna uymayan bir tepkiydi’

Ecevit’in Kemal Derviş’e dair ‘hayal kırıklığı’nın kitaba yansıyanın çok ötesinde olduğunu aktaran Çetingüleç, Derviş’in ‘erken seçim’ sözünü dillendirmesinden sonra ABD’ye gidip 12 gün boyunca Ecevit’in telefonuna çıkmadığını söyledi.

Çetingüleç şöyle devam etti: “Döndükten sonra Ecevit’le baş başa görüşerek istifa etmesinin yararlı olacağını söyleyecek kadar ileri gitti. Bu cüret Ecevit’i çok kızdırdı. Derviş’in partisini bölmede itici güç olduğunu görmüştü. İhanete uğradığını düşünüyordu. Seçim hezimetinden sonra bu kez Ecevitlerin evinde ailece oturduğumuz bir yemekte geçmişin muhasebesi yapılıyordu. Söz Kemal Derviş’ten açıldı: ‘En büyük pişmanlıklarımdan birisidir. O şeytani hesaplar içerisindeydi!’ Şaşırdık, çünkü Ecevit’in bilinen üslubuna uymayan bir tepkiydi. Ama bu cümlede ne kadar ağır bir hayal kırıklığının yüklü olduğunu tahmin edebiliyorduk.”